Charlie Chaplin: Hayatı ve Sinemografisi

Charlie Chaplin; tam adıyla Charles Spencer Chaplin 16 Nisan 1889 yılında doğdu ve 25 Aralık 1977 Christmas gecesinde öldü. İngiliz sinema yönetmeni, oyuncu, yazar ve komedyen Charlie Chaplin yarattığı ‘Şarlo’ (Charlot) karakteriyle özdeşleşti ve öyle anılmaya başlandı.

Hayatı

Londra’nın yoksul semtlerinden birinde doğan Chaplin’in anne ve babası müzikhollerde ve tiyatrolarda çalışan profesyonel sanatçılardı. Chaplin 3 yaşına gelmeden ayrıldılar. Annesi ve kardeşiyle beraber yaşayan Chaplin’in hayatı annesinin psikolojik rahatsızlıklarıyla birlikte daha da zorlaştı. Annelerinin rehabilitasyon merkezine yatırılmasıyla kardeşiyle beraber babasının yanına geçti ve 12 yaşındayken babasını kaybetti.

Charlie Chaplin ve kardeşi annelerinin içinde bulunduğu durumdan dolayı kötü koşullar içindeki bakımevlerinden birine gönderildiler. Chaplin’ın burada geçirdiği zor zamanlar ileriki yıllarda sinemasının oluşmasında izleyiciye oldukça sık yansıtılacaktı.

İki kardeş aileden gelen yetenekle ve bilgiyle tiyatrolarda ve müzikallerde çalışmaya başladılar. Charlie Chaplin profesyonel anlamda ilk sahne tecrübesini “The Eight Lancashire Lads” grubuyla çalışırken yaşadı.

Kardeşinin 1906 yılında dönemin ünlü Fred Karno kumpanyasına katılmasının ardından Chaplin de 1908 yılında bu topluluğa katıldı. Gezici kumpanyayla 1910-1912 yılları arasında ABD’de turneye giden Charlie Chaplin ikinci ABD turnesinde İngiltere’ye dönmedi ve burada kalmayı tercih etti. 1913’teki bir gösteri sırasında Mack Sennett’in dikkatini çekti ve sahip olduğu Keystone Stüdyoları ile anlaşma yaparak ekibine katıldı. 1914’te ilk filmi Making a Living ile bol pantolonlu, bastonlu, büyük ayakkabılı ve sakar “Şarlo” tiplemesini yaratmış oldu. Kendisini tam anlamıyla tanıtan ve kanıtlayan Chaplin sinemadaki yerini sağlamlaştırmış oldu. Keystone ile bir yıl boyunca çalıştı ve 35 filmde rol alarak hızla ünlü oldu.

Yarattığı “Şarlo” karakteri ve eşsiz oyunculuğuyla tüm dünyanın hayranlığını kazansa da ABD tarafından vatandaşlığı reddedilmiştir. Kendisinden genç olan kadınlarla yaptığı 4 ayrı evlilik, hakkında babalık davasının açılması, The Immigrant filminde bir ABD memurunu tekmelemesi gibi sebeplerle hakkında karalama kampanyası başlatılmış ve ABD’ye girmesi yasaklanmıştır. Bunun üzerine karısı (Oona O’Neill) ve çocuklarıyla birlikte İsviçre’ye taşındı. 1972 yılında Oscar Özel Ödülü’nü almak için ABD’ye geri döndü. Takip eden yıllarda Sahne Işıkları filmiyle bir kez daha Oscar Ödülü kazandı. 1975 yılında 86 yaşındayken İngiltere Kraliçesi İkinci Elizabeth tarafından şövalye unvanını kazandı.

1960’lardan sonra hastalanmaya başlayan Chaplin 1977 yılında hayatına tekerlekli sandalye ile devam etti. 1977 yılında İsviçre’de öldü. 1 Mart 1978’de naaşı fidye istenmek için kaçırılmak istendi fakat bu grup yakalandı. Charlie Chaplin’in naaşı olaydan 11 hafta sonra Cenevre Gölü’nde bulundu ve tekrar mezarına konuldu.

Filmografisi

Charlie Chaplin filmlerinde sürekli bir mesaj veriyordu. Filmlerinde her zaman sol görüşe sempati duyduğunu yansıtmıştır. Sessiz filmlerinde “Büyük Depresyon”a yer vererek The Tramp (serseri) karakteriyle yoksullukla mücadeledeki kötü yönetim politikalarını eleştirmiştir. Modern Times filminde işçilerin ve fakir halkın durumuna dikkat çekmiştir. Büyük Diktatör filmiyle Nazi Almanyasını ciddi şekilde eleştirmiştir.

1916 yılında Mutual Film Corporation şirketiyle yaptığı anlaşma sonucu 18 aylık süreçte on iki film üretti; bu dönemde yaptığı filmler sinema tarihinin en etkili komedi filmleri arasında yer aldı. 1918’de Mutual ile anlaşması bitti ve kendi film şirketini kurdu. Sesli film döneminde kendisinin en büyük filmi kabul edilen 1931 yapımı City Lights filmini çekti.

Popülist yaklaşımlara, yoksulluğa, ülke yönetimine ve teknolojiye yönelik ağır eleştirilerini oluşturduğu komedi tarzının içinde seyirciye sessizce ulaştırmıştır.

Türk sinemasına da oldukça katkısı olan Charlie Chaplin’ın The Kid filmi Yeşilçam’a da yansımıştır. Özellikle Kemal Sunal ve Sadri Alışık filmlerinde Chaplin etkisi oldukça baskın görülmektedir. Kemal Sunal’ın Garip filmindeki cam kırma sahnesi ile Charlie Chaplin’ın The Kid filmindeki cam kırma sahnesi birebir aynıdır. ‘En Büyük Şaban’ filminin senaryosu ise baştan sona Chaplin’in ‘Şehir Işıkları’ filminden alınmış diyebiliriz. İki film arasındaki karşılaştırmayı buradan izleyebilirsiniz.

En önemli filmleri arasında;

The Kid (1921)