“Yaratıcı insan ortalama insandan hem daha ilkel, hem de daha aydın ve daha yıkıcı; hem daha çılgın hemde daha aklı başındadır.” Frank Barron
ABD’li yaratıcılık psikolojisi uzmanı Frank Barron 17 Haziran1922 yılında Lansford, Pensilvanya’da doğmuştur.
Bireydeki yaratıcılık potansiyelinin tespiti veya yaratıcılığın temel niteliklerinin belirlenmesi gibi psikoloji ve psikiyatri alanında uzman olan Frank Barron, yaratıcılık için daha kapsamlı bir tanımlama yapmıştır. Öncelikle, yaratıcılık yaratılan ürünün özellikleri ve ürünün aldığı sosyal kabul ile değerlendirilebilir. İkinci olarak yaratılan ürün kendi koşulları içinde değerlendirilmelidir. Örneğin; çözülen ya da tanımlanan problemin zorluğu, önerilen çözümün zerafeti, ürünün yarattığı etki. Üçüncü olarak; yaratıcılık onu besleyen yeteneklerin, becerilerin temelinde değerlendirilebilir.
Barron’un bir çalışması son derece ilgi çekicidir. Yaratıcılık üzerine bir araştırma yapmak üzere iki kontrol grubu oluşturur. Birinci grupta “çağdaşları tarafından, çalıştıkları sahaya müstesna katkılarda bulunmuş olarak tanımlanan kişiler” vardı. İkinci grup ise “normal” olarak isimlendirebileceğimiz kişilerden oluşuyordu. Barron her iki gruba da üzerinde mürekkep lekeleri bulunan Rorschach kartları gösterdi. Bunlar; bazılarında “düzenli, sistematik çizimler ve bazılarında da düzensiz, simetrik-olmayan, kaotik [karmakarışık], çizimler” içeren mürekkep lekesi kartlarıydı.
Barron çalışması ile ilgili bu bilgileri aldığım Rollo May, “Yaratma Cesareti” isimli kitabında şöyle devam ediyor: “… ‘Normal’ insanlar en beğendikleri şekiller olarak düzenli ve simetrik kartları seçtiler – evrenlerinin ‘biçimli’ olmasından hoşlandılar. Oysa yaratıcı insanlar kaotik [karmakarışık], düzensiz [çizimler içeren] kartları seçtiler – bu kartları daha ilginç ve meydan okuyucu bulmuşlardı. … ‘Darmadağın’ evreni seçtiler; onunla karşılaşmaktan ve onu düzene doğru biçimlendirmekten coşku duydular. Onlar kendilerindeki kaygıyı kabullenebiliyor ve bunu, düzensiz evrenlerini ‘yüreğin arzusuna daha yakın’ biçimlendirmekte’ kullanabiliyorlardı.”
Frank Barron 6 Ekim 2002 yılında Santa Cruz, Kaliforniya’da vefat etmiştir.
kaynak: link